Klik op een knop om de inhoud van een grote opdracht te zien. Ook kunt u dan de daarbij behorende bouwstenen bekijken om te zien hoe dit is uitgewerkt voor de verschillende fasen in het onderwijs.
Leesmotivatie en literaire competentie
Naar de bouwstenen van deze grote opdrachtRelevantie
Het bevorderen van en bijdragen aan leesplezier en leesmotivatie is gedurende het primair en voortgezet onderwijs belangrijk. Leesplezier en -motivatie zetten een positieve leesspiraal in gang: een leerling die graag leest, leest meer en beter en pakt daardoor ook sneller een ander boek of een andere tekst. Wanneer leerlingen de kans krijgen om regelmatig literaire, aansprekende en uitdagende teksten (voor) te lezen, te bekijken, te beluisteren, erover in gesprek te gaan en erop te reflecteren, wordt het waarschijnlijker dat leerlingen positieve leeservaringen opdoen en hun talige, literaire en culturele competenties ontwikkelen.
Literaire teksten bieden de mogelijkheid om de kracht en schoonheid van taal te ervaren. Ook dragen ze eraan bij jezelf, anderen en de wereld van het heden en verleden te leren kennen. Literatuur biedt de mogelijkheid om op te gaan in een denkbeeldige wereld. Het geeft inzicht in het denken en in de cultuur van iemand anders en daagt uit tot het nadenken over meerdere interpretaties. Ook kan literatuur bijdragen aan de ontwikkeling van het empathisch vermogen en aan genuanceerder denken, communiceren en handelen.
Inhoud
Het leergebied Nederlands werkt aan leesmotivatie en aan de ontwikkeling van literaire competentie. Leerlingen maken kennis met een breed aanbod aan historische en hedendaagse literaire teksten, zowel proza (fictie en non-fictie) als poëzie. Ook leren ze waar ze dit aanbod kunnen vinden en hoe ze hieruit een keuze kunnen maken. Als leerlingen ruimte krijgen in de keuze van teksten, begeleid worden bij hun keuze, en boeken en andere teksten kunnen lezen die aansluiten bij hun competenties en interesses, wordt de kans vergroot dat ze een positieve leesattitude ontwikkelen. Door te werken met en samen na te denken over literaire teksten krijgen leerlingen gaandeweg inzicht in hun leesvoorkeuren. Belangrijk daarbij is een positief leesklimaat waarin rust en tijd om vrij te lezen vanzelfsprekend zijn.
Werken aan literaire competentie begint al op jonge leeftijd, waarbij wordt aangesloten bij de belevingswereld van leerlingen en van waaruit verder wordt gewerkt op een wijze die past bij het niveau van de leerling. Leerlingen leren literaire teksten belevend, interpreterend, waarderend en met narratief begrip te beluisteren, te bekijken en (voor) te lezen. Ze bouwen verschillende tekstwerelden op: samenhangende representaties van beelden, emoties, gedachten en ervaringen. Daarmee geven ze zowel zelf als samen met anderen betekenis aan teksten.
Leerlingen lezen en horen over en kijken naar gebeurtenissen en situaties die zich in verschillende (fantasie)werelden, (sub)culturen en perioden afspelen. Ze leren en ervaren dat ze op kunnen gaan in een verhaalwereld. Daarbij leren ze de teksten te verbinden aan verschillende contexten: hun eigen en andermans leven en zelfbeeld, hun eigen en andermans wereldbeelden en (sub)culturen en de cultuur-historische context waarin de tekst tot stand kwam. Ze leren verschillende perspectieven verkennen en innemen, wat hen helpt om empathie, respect en tolerantie te ontwikkelen.
Leerlingen leren vragen stellen aan de tekst, zichzelf en de ander. Ze leren hun leeservaringen te verwoorden en daarover met anderen van gedachten te wisselen. Bij de interpretatie en waardering van literaire teksten leren leerlingen hun eigen standpunten ter discussie te stellen, hun argumenten af te wegen en hun eigen oordeel uit te stellen. Door creatieve opdrachten aan de literaire teksten te verbinden, worden leerlingen uitgedaagd en kan de leesmotivatie worden versterkt.
Binnen het literatuuronderwijs komen de vier dimensies belevend, interpreterend, waarderend en met narratief begrip lezen geïntegreerd aan bod en ontwikkelen leerlingen zich binnen elk van deze vier dimensies.
Brede vaardigheden
creatief denken en (praktisch) handelen, kritisch denken en (praktisch) handelen, oriëntatie op jezelf, je studie en je loopbaan, sociale en culturele vaardigheden