Klik op een knop om de inhoud van een grote opdracht te zien. Ook kunt u dan de daarbij behorende bouwstenen bekijken om te zien hoe dit is uitgewerkt voor de verschillende fasen in het onderwijs.
Aard van natuurwetenschappen & technologie (referentiekaders)
Naar de bouwstenen van deze grote opdrachtRelevantie
Technologie en natuurwetenschappen spelen een belangrijke rol in de samenleving. Denk bijvoorbeeld aan vraagstukken als de energietransitie, circulaire impact, duurzame productie van gezond en veilig voedsel, en oorsprong van het leven op aarde en in het heelal. Als leerlingen de rol van wetenschap bij de totstandkoming van kennis begrijpen, kunnen zij (wetenschappelijke) informatie beter op waarde schatten en feiten en fictie van elkaar scheiden. Deze kennis stimuleert het kritisch denken en het verwerven, beoordelen en formuleren van argumenten in (maatschappelijke) discussies.
De mens is bij alles wat hij doet afhankelijk van gereedschappen, machines en apparaten. Of het nu gaat om het groeien van voedingsgewassen en het zorgen voor een dak boven ons hoofd, of om communicatie, het genezen van ziekten en entertainment. Omdat technologie invloed heeft op alles in het leven, is een basisbegrip van technologie essentieel om de hedendaagse veranderende wereld te blijven begrijpen.
Inhoud van de opdracht
Deze grote opdracht helpt leerlingen te begrijpen wat natuurwetenschappen en technologie zijn, waar ze toe dienen en wat ze in de toekomst kunnen betekenen.
Met wetenschap wordt het systematische proces bedoeld dat leidt tot nieuwe verifieerbare kennis, de manier waarop deze kennis geïnterpreteerd wordt en het systeem waarbinnen men de kennis kan blijven ontwikkelen.
Met techniek en technologie wordt de verzameling van apparaten, machines, mogelijkheden en de kennis die daarbij hoort, bedoeld. Hoewel ‘technologie’ niet dezelfde betekenis heeft als ‘techniek’, worden deze begrippen in praktijk vaak door elkaar gebruikt. Technologie kan worden opgevat als ‘de wetenschap van techniek’. Waar wij in dit stuk technologie schrijven, kan ook techniek gelezen worden. Hiermee volgen wij de lijn van het stuk “Technologie in de leergebieden” (Van Dijk et al., 2017).
Deze grote opdracht bestaat uit twee bouwstenen, aard van natuurwetenschappen en aard van technologie.
De bouwsteen aard van natuurwetenschappen kent de groeirichtingen:
- relatie tussen wetenschap en kennis
- oriëntatie op wetenschap en (inter)disciplines
- natuurbeleving
De bouwsteen aard van technologie kent de groeirichtingen:
- creativiteit en innovatie
- oriëntatie op technologie en (inter)disciplines
- technologiebeleving
Uitwerking in kennis en vaardigheden (bouwstenen)
Titel van de bouwsteen | Primair onderwijs | Onderbouw VO | Bovenbouw VO | |
---|---|---|---|---|
Aard van Natuurwetenschappen MN01.1 - Lees de hele bouwsteenDeze bouwsteen hangt samen met: MN01.1 - Aard van NatuurwetenschappenLinks naar samenhangende bouwstenen
Toelichting samenhangMens & Maatschappij
Burgerschap
Nederlands
MN01.1 - Aard van Natuurwetenschappen - ToelichtingDe bouwsteen aard van natuurwetenschappen gaat over de relatie tussen wetenschappelijk onderzoek en kennis, de rol van natuurwetenschappelijke disciplines en de beleving van de natuur. Wetenschappelijke kennis wordt voortdurend aangevuld en opnieuw beoordeeld in het licht van nieuwe opbrengsten van onderzoek en daarbij horende nieuwe inzichten. Deze kennis ontwikkelt zich in een wereldwijde gemeenschap waarin wetenschappers samenwerken (sociale context). Dat maakt dat de wetenschap als een sociaal waardevol kennissysteem kan worden gezien. Hierbij pendelen natuurwetenschappers heen en weer tussen de natuur als geheel en de onderdelen waaruit de natuur is opgebouwd. Deze bouwsteen bevat niet alleen de kennis over wetenschap en het omgaan met wetenschappelijke kennis, maar leert de leerlingen ook onderscheid maken tussen hun persoonlijke beleving en objectieve verklaringen. Bij de bouwsteen “onderzoeken” staat het onderzoek doen door de leerlingen zelf centraal. |
Leerlingen leren over de functie van natuurwetenschappen bij kennisontwikkeling en leren hoe natuurbeleving zich verhoudt tot natuurwetenschappelijke kennis. MN01.1 - Aard van Natuurwetenschappen - Primair OnderwijsFase 1 (onderbouw primair onderwijs)InleidingIn de onderbouw van het po ontdekken leerlingen wat wetenschap in hun dagelijks leven inhoudt. Zij leren hierover vragen te stellen en oriënteren zich op beroepen met een natuurwetenschappelijke achtergrond. Zij leren bovendien onder woorden te brengen hoe zij de natuur ervaren. Kennis en/of vaardighedenLeerlingen leren: (relatie tussen wetenschap en kennis)
(oriëntatie op wetenschap en (inter)disciplines)
(natuurbeleving)
Fase 2 (bovenbouw primair onderwijs)InleidingIn de bovenbouw van het po worden leerlingen zich bewust van (on)betrouwbaarheid van informatie waarmee zij in aanraking komen. Ze leren wat de functie van wetenschap en verschillende natuurwetenschappelijke disciplines is bij kennisontwikkeling en hoe natuurbeleving zich verhoudt tot natuurwetenschappelijke kennis. Kennis en/of vaardighedenLeerlingen leren: (relatie tussen wetenschap en kennis)
(oriëntatie op wetenschap en (inter)disciplines)
(natuurbeleving)
|
Leerlingen leren over de rol van objectiviteit, betrouwbaarheid, voorlopigheid en natuurbeleving in de natuurwetenschappen en relateren dit aan het dagelijks leven en de maatschappij. MN01.1 - Aard van Natuurwetenschappen - Onderbouw VOFase 3 (onderbouw voortgezet onderwijs)InleidingIn de onderbouw van het vo leren leerlingen over de rol van objectiviteit, betrouwbaarheid, voorlopigheid en natuurbeleving in de natuurwetenschappen. Ze leren om dit te relateren aan ervaringen en dilemma’s in dagelijks leven en maatschappij en krijgen inzicht in de rol van de natuurwetenschappelijke disciplines hierin. Kennis en/of vaardighedenLeerlingen leren: (relatie tussen wetenschap en kennis):
(oriëntatie op wetenschap en (inter)disciplines)
(natuurbeleving)
|
In deze kolom vindt u aanbevelingen voor de bovenbouw van het voortgezet onderwijs per bouwsteen van het leergebied. Het ontwikkelteam doet ook algemene aanbevelingen, zie bovenaan deze pagina. Het leergebied Mens & Natuur doet algemene aanbevelingen voor de bovenbouw van het voortgezet onderwijs.
Algemene aanbevelingen
Algemene aanbevelingen bovenbouw voortgezet onderwijs (Mens & Natuur)Hieronder doet het ontwikkelteam Mens & Natuur, in samenspraak met een adviesteam van ongeveer 25 vakdocenten uit de bovenbouw van vmbo en havo/vwo, aanbevelingen over hoe de grote opdrachten en bijbehorende bouwstenen uitgewerkt kunnen worden in eindtermen voor vo bovenbouw. Het team gaat uit van aanbevelingen in drie categorieën:
Generieke aanbevelingenAlgemeen
Referentiekaders en Vraagstukken
Denk- en werkwijzen
Concepten
Aanbevelingen per vakHieronder doen wij aanbevelingen voor de disciplinaire vakken natuurkunde, biologie, scheikunde en aardrijkskunde. Waar relevant wordt een tweedeling tussen vmbo en havo/vwo gebruikt. NatuurkundeAlgemeen
Vraagstukken
Werkwijzen
Denkwijzen
Concepten
BiologieVraagstukken
Werkwijzen
Denkwijzen
Concepten
ScheikundeVraagstukken
Werkwijzen
Denkwijzen
Concepten
AardrijkskundeDe aanbevelingen voor het vak aardrijkskunde zijn in samenwerking met het ontwikkelteam van M&M tot stand gekomen. Algemeen
Referentiekaders en vraagstukken
Denk- en werkwijzen
Concepten
NLT, O&O en T&TAlgemeenDe huidige examenprogramma’s van natuur, leven en technologie (NLT, alleen havo/vwo), onderzoek & ontwerpen (O&O, alleen havo/vwo) en technologie & toepassing (T&T, alleen vmbo) sluiten goed aan bij de voorstellen van het ontwikkelteam. Met een aantal aanpassingen aan de examenprogramma’s kan de aansluiting nog verder verbeterd worden. Waar hieronder gesproken wordt over examenprogramma’s geldt dit voor de NLT, O&O en T&T.
Referentiekaders en vraagstukken
Werkwijzen
Denkwijzen
Concepten
|
|
Aard van Technologie MN01.2 - Lees de hele bouwsteenDeze bouwsteen hangt samen met: MN01.2 - Aard van TechnologieLinks naar samenhangende bouwstenenToelichting samenhangMens & Maatschappij
Kunst & Cultuur
MN01.2 - Aard van Technologie - ToelichtingDeze bouwsteen gaat over het gebruik van technologie en technologische oplossingen. Het gaat daarbij om de aard van technologie, waarbij creativiteit, innovatie en het doelgerichte karakter van technologie een grote rol spelen. Leerlingen leren dat technologie kan ontstaan vanuit een behoefte of probleem en dat het concrete oplossingen en nieuwe producten kan opleveren. Ze leren bovendien dat er een sterke wisselwerking tussen technologie en de (natuur)wetenschap is. Technologie zorgt voor verandering in beroepen, het verdwijnen van beroepen door automatisering en voor het ontstaan van nieuwe beroepen. Zo werken artsen tegenwoordig met complexe en innovatieve technologieën en zijn er steeds meer big-data analisten nodig. |
Leerlingen leren over technologie, de creatieve en innovatieve mogelijkheden hiervan en de plek die techniek heeft in hun leven. MN01.2 - Aard van Technologie - Primair OnderwijsFase 1 (onderbouw primair onderwijs)InleidingIn de onderbouw van het po leren de leerlingen de gemaakte en natuurlijke wereld te onderscheiden en ervaren ze spelenderwijs de mogelijkheden van technologie in hun directe omgeving. Kennis en/of vaardighedenLeerlingen leren: (creativiteit en innovatie)
(oriëntatie op technologie en (inter)disciplines)
(technologiebeleving)
Fase 2 (bovenbouw primair onderwijs)InleidingIn de bovenbouw van het po maken leerlingen kennis met de doelmatige en creatieve ontwikkeling van technologie en de bedoelde en onbedoelde invloed die technologie heeft op de wereld om hen heen. Kennis en/of vaardighedenLeerlingen leren: (creativiteit en innovatie)
(oriëntatie op technologie en (inter)disciplines)
(technologiebeleving)
|
Leerlingen leren over creatief en innovatief inzetten van technologie en reflecteren op de wisselwerking tussen technologie en natuurwetenschappen. MN01.2 - Aard van Technologie - Onderbouw VOFase 3 (onderbouw voortgezet onderwijs)InleidingIn de onderbouw van het vo reflecteren leerlingen op de interactie tussen technologie en wetenschap, oriënteren zich op werken in de technologie en ze vragen zich af of alle mogelijkheden van technologie ook gebruikt moeten worden. Kennis en/of vaardighedenLeerlingen leren: (creativiteit en innovatie)
(oriëntatie op technologie en (inter)disciplines)
(technologiebeleving)
|
In deze kolom vindt u aanbevelingen voor de bovenbouw van het voortgezet onderwijs per bouwsteen van het leergebied. Het ontwikkelteam doet ook algemene aanbevelingen, zie bovenaan deze pagina. Het leergebied Mens & Natuur doet algemene aanbevelingen voor de bovenbouw van het voortgezet onderwijs.
Algemene aanbevelingen
Algemene aanbevelingen bovenbouw voortgezet onderwijs (Mens & Natuur)Hieronder doet het ontwikkelteam Mens & Natuur, in samenspraak met een adviesteam van ongeveer 25 vakdocenten uit de bovenbouw van vmbo en havo/vwo, aanbevelingen over hoe de grote opdrachten en bijbehorende bouwstenen uitgewerkt kunnen worden in eindtermen voor vo bovenbouw. Het team gaat uit van aanbevelingen in drie categorieën:
Generieke aanbevelingenAlgemeen
Referentiekaders en Vraagstukken
Denk- en werkwijzen
Concepten
Aanbevelingen per vakHieronder doen wij aanbevelingen voor de disciplinaire vakken natuurkunde, biologie, scheikunde en aardrijkskunde. Waar relevant wordt een tweedeling tussen vmbo en havo/vwo gebruikt. NatuurkundeAlgemeen
Vraagstukken
Werkwijzen
Denkwijzen
Concepten
BiologieVraagstukken
Werkwijzen
Denkwijzen
Concepten
ScheikundeVraagstukken
Werkwijzen
Denkwijzen
Concepten
AardrijkskundeDe aanbevelingen voor het vak aardrijkskunde zijn in samenwerking met het ontwikkelteam van M&M tot stand gekomen. Algemeen
Referentiekaders en vraagstukken
Denk- en werkwijzen
Concepten
NLT, O&O en T&TAlgemeenDe huidige examenprogramma’s van natuur, leven en technologie (NLT, alleen havo/vwo), onderzoek & ontwerpen (O&O, alleen havo/vwo) en technologie & toepassing (T&T, alleen vmbo) sluiten goed aan bij de voorstellen van het ontwikkelteam. Met een aantal aanpassingen aan de examenprogramma’s kan de aansluiting nog verder verbeterd worden. Waar hieronder gesproken wordt over examenprogramma’s geldt dit voor de NLT, O&O en T&T.
Referentiekaders en vraagstukken
Werkwijzen
Denkwijzen
Concepten
|
|